Αρης Αλεξανδρής: Ινφλουένσερ στο μυαλό τους

Λίγη σάχλα, λίγο κράξιμο, λίγο εμπόριο: οι Ελληνες ινφλουένσερ είναι τα πάντα εκτός από ινφλουένσερ

Στην Ελλάδα της επικοινωνιακής φλυαρίας και των ανέξοδων τσιτάτων, έχουμε την τάση να ξεχειλώνουμε τα νοήματα· να κάνουμε τέτοια κατάχρηση των λέξεων, ώστε στο τέλος να χάνουμε την αίσθησή τους και να μην ξέρουμε για ποιο πράγμα μιλάμε. Χρησιμοποιούμε, για παράδειγμα, κατά κόρον τη λέξη «ινφλουένσερ», χωρίς όμως να εννοούμε το επιδραστικό άτομο, εκείνο που πράγματι επηρεάζει κι αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση.

Η αλήθεια είναι πως οι Ελληνες ινφλουένσερ δεν είναι ακριβώς αυτό· ως επί το πλείστον είναι απλώς άτομα επικαιρότητας και τυχοδιωκτικής διασημότητας: δεν έχουν κάποιο ταλέντο, δεν τους θαυμάζει κανείς για κάτι εξαιρετικό, δεν διαμορφώνουν συνειδήσεις και τάσεις, απλώς τραβούν την προσοχή με διάφορες ζουμερές εξωφρενικότητες (από σπαραξικάρδιες εξομολογήσεις μέχρι μπλεξίματα με τον νόμο) κι έπειτα μετατρέπουν τον αγώνα για τη διατήρηση της προσοχής σε επάγγελμα. Αυτό που ακολουθεί είναι ακόμη περισσότερη αυτοπροβολή, διαγωνισμοί, προϊόντα, μια ασταμάτητη δοσοληψία βασισμένη στον ναρκισσισμό τους και στον αυτοματισμό του χρήστη. Τα κλικ, τα views, τα λάικ και οι αντιδράσεις είναι η εξαργυρώσιμη ανταπόδοση που επιφυλάσσουν από τη λεκάνη της τουαλέτας τους οι followers στους ινφλουένσερ, για το διαδραστικό ριάλιτι που οι τελευταίοι στήνουν στα social media προκειμένου να παραμείνουν στην επικαιρότητα και, χάρη σε αυτή, να συνεχίσουν να βγάζουν κάποια χρήματα.

Η αδυναμία μας να αντιληφθούμε τους ινφλουένσερ για αυτό που είναι, ως αυτοαναφορικούς πλασιέ προϊόντων δηλαδή, συνδέεται με τη δυσανάλογη προσοχή που τους δίνουμε στη δημόσια σφαίρα· η δυσανάλογη προσοχή είναι ενδεικτική της κατάστασης ύπνωσης στην οποία μας έχουν υποβάλει τα κοινωνικά δίκτυα, τα ίδια που δίνουν στους ινφλουένσερ την απατηλή ταυτότητά τους.

Χάσματα και ποιότητες

Δεν πειράζει που η «Σούπερ Κική» δεν ήξερε τον Σταύρο Ξαρχάκο. Τα χάσματα γενεών είναι αμείλικτα και σε μεγάλο βαθμό συγγνωστά: όσο η χρονολογική απόστασή μας από τους σπουδαίους δημιουργούς μεγαλώνει, τόσο οι ίδιοι και το έργο τους απομακρύνονται από το πεδίο του ευκόλως προσβάσιμου πολιτιστικού βιώματος και περνούν στη σφαίρα της Ιστορίας και της ιστορικότητας· αυτό δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό· είναι η ζωή. Οι διαχρονικοί δημιουργοί, όμως, θα βρίσκουν πάντα τρόπο να γίνονται σημεία αναφοράς και να επηρεάζουν τον σύγχρονο πολιτισμό, ακόμη κι αν η επικαιρότητα ή το πνεύμα της εποχής δεν τους περιλαμβάνει. Αυτή είναι η ουσία τού να είσαι πραγματικός ινφλουένσερ: επηρεάζεις την τέχνη –και μέσα από αυτήν, τον κόσμο– με έναν τρόπο άχρονο, υπερβατικό και μη προσωποκεντρικό.

Ο ινφλουένσερ Σταύρος Ξαρχάκος δεν έχει ανάγκη την αναγνώριση της «ινφλουένσερ» Σούπερ Κικής. Ο ένας συνδιαλέγεται με αυτό που μένει ακόμη κι όταν το πρόσωπο φεύγει· η άλλη συνδιαλέγεται με τον εαυτό της για όσο διαρκούν τα γιγαμπάιτ στο κινητό.

Viral κακοήθεια

Αυτό που πειράζει και δεν δικαιολογείται από κανένα ηλικιακό χάσμα είναι η αναίδεια. Οχι ότι η ινφλουένσερ Σούπερ Κική (το παιδαριώδες του ονόματος είναι δηλωτικό της παιδαριώδους συμπεριφοράς) δεν γνώριζε τον μουσικοσυνθέτη, αλλά ότι θεώρησε πνευματώδες να αξιοποιήσει την προβολή που τα μέσα τής χαρίζουν αφειδώς για να μας πληροφορήσει ότι η άγνοιά της είναι κάτι σαν μαγκιά κι ότι ο Σταύρος Ξαρχάκος, «ένας κύριος που παλεύει με μια μυγοσκοτώστρα», είναι ένα ακόμη ευτράπελο θέμα στη λίστα των ασημαντοτήτων που την απασχολούν, το οποίο προσφέρεται για τρολάρισμα και χλευασμό. Η έλλειψη γνώσης είναι ένα θέμα προσωπικό, το οποίο θεραπεύεται· κάποια μέρα, μπορεί η ινφλουένσερ να έρθει σε επαφή με το έργο του 84χρονου δημιουργού που υποτίμησε, και να μάθει κάτι από αυτό. Η έλλειψη τρόπων και σεβασμού, από την άλλη, σε συνδυασμό με τη δημοφιλή κουλτούρα του κραξίματος για το κράξιμο και της σαχλαμάρας για τη σαχλαμάρα δεν είναι προσωπικό ζήτημα μόνο· είναι μια σήψη που εύκολα γίνεται καθεστώς. Και για τη σήψη, πάντως, υπάρχει αντίδοτο· αλλά τέτοιου είδους δώρα δεν τα κληρώνουν οι ινφλουένσερ.

https://www.kathimerini.gr/opinion/562573348/infloyenser-sto-myalo-toys